Sağlık Bakanlığının koordinasyonunda Türk Kızılayının yürütücülüğünde, küresel bir sağlık sorunu haline gelen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedavisinde kullanılacağı duyurulan "immün plazma" tedavisi gelecek hafta devreye alınacak.

"İmmün plazma" tedavisi nedir?
İmmün plazma tedavisinde koronavirüs (Kovid-19) tanısı konan ve tedavi sürecinin ardından iyileşen hastalardan alınan ve Türk Kızılayı tarafından toplanan kan plazmalarının ağır durumdaki vakaların tedavisinde kullanılması amaçlanıyor. Bu sayede kan plazması ile kritik durumdaki hastaların tedavi edilmesi hedefleniyor.

Plazmada yer alan "immünglobulin" denilen antikorlar, yoğun bakıma alınmış, solunum sıkıntısına girmiş, durumu kötüye giden ve riski yükselmiş hastaları tedavi edici özellik taşıyor.

Bağış süreci nasıl işleyecek?
Plazma bağışı için "Kovid-19 tanısı alındıktan sonra uygulanan tedavi ile iyileşen ve taburcu olan 18-65 yaş aralığında olup kan verme özelliklerini taşıyan, kan vermeye engel teşkil eden hepatit, HIV, spilis gibi hastalıkları bulunmayan" kişi şartları aranırken süreç şu şekilde işleyecek:

1- Kişinin koronavirüsle enfekte olduğu yapılan testlerle belirlenecek.

2- Hastaya tedavi süreçleri uygulanacak.

3- Tedavi süreçleri sonrası iyileşen kişi kan bağışından önce 14 gün bekleme sürecine girecek.

4- Plazma bağışından önce tekrar test yapılacak.

5- Negatif sonucu gösteren raporla bağışçı Kızılay'ın aferez bağış noktalarına gidecek.

6- Bağışçının kan vermesinde sakınca olup olmadığı tespiti yapılacak ve beyanı ile onam formu alınacak.

7- Kan bağışçısının kanında bulunan ve hastanın ihtiyacı olan plazma, aferez cihazında ayrıştırılacak ve diğer bileşenler kan bağışçısına geri verilecek.

8- Alınan plazma için standart testler uygulanacak.

9- Testleri tamamlanan plazma, tedavi bekleyen uygun hastalar için ilgili hastanelere ulaştırılacak.

Aferez işlemi nasıl yapılır?
Türk Kızılayı kan bağışı merkezlerinde yapılan bu işlem, kan bağışçısının aferez cihazına bağlanarak, kan bileşeni elde edilmesini sağlayan bir kan bağışı türüdür. Cihaz, bağışçının kanını küçük miktarlarda alarak ihtiyaç olan bileşeni ayırır ve kanın ilgili bileşeninin dışında kalan tarafını bağışçıya geri verir. İşlem 45 ila 60 dakika sürer.

Kovid-19'a yakalanmış ve iyileşmiş bireylerin bağış yapması durumunda uygulanacak koşullar:

1- Plazma bağışı yapacak kişilerin, enfeksiyonu geçirmiş olduğuna dair laboratuvar test sonucu gereklidir.

2- Bağıştan 14 gün öncesinde bu kişilerin klinik semptomları tamamıyla ortadan kalkmış olmalıdır.

3- Bir ya da daha fazla kez olmak kaydıyla nazofarengeal sürüntü örneği ile yapılan ya da kan numunesinden çalışılan moleküler test sonucunun negatif olması gerekmektedir.

4- İyileşmiş bireylerin, mevcut yasal mevzuata uygun olarak kan bağışçısı olabilmesi için gerekli şartları taşıyor olması gerekmektedir. 

1 hafta arayla 2 kere plazma bağışı yapılabiliyor
Plazma bağışı için alınacak miktar bir seferde 400 mililitreye kadar olabilecek. Bir bağışçıdan 400 mililitre plazma alındıktan 1 hafta sonra, ikinci kez 400 mililitre daha bağış alınabilecek. Yani bir bağışçı 2 sefer plazmasını bağışlayarak iki hastaya destek verebilecek.

Plazma bağışı Türk Kızılayın İstanbul'daki Kartal, Zeynep Kamil, Çapa ve Başakşehir olmak üzere 4 merkezinden alınabilecek. Ankara, İzmir ve diğer bölgelerdeki detaylı adresler de vatandaşlara ulaştırılacak.

Öte yandan bileşenin izlenebilirliği amacıyla immün plazma için Türk Kızılayından "ISBT 128" kodu
alınması gerekecek.

Ayrıca immün plazma tedarik ve uygulamasında Sosyal Güvenlik Kurumunun belirlemiş olduğu ücret dışında hiçbir ek ücret alınamayacak.