Dünyaca tanınan ve Türkiye ekonomisine önemli katkı sağlayan kayısıda, sonbahar dönemi hastalıklarla mücadele zamanı geldi. Malatya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, üreticilere kayısı ağaçlarında görülen hastalıklara karşı koruyucu önlemler alınması çağrısında bulundu.
Yaprak Delen (Çil) Hastalığına Dikkat
Kayısı yaprak, meyve ve genç dallarda görülen “Yaprak Delen” hastalığı, üreticiler için ciddi verim kaybına neden oluyor. Yapraklarda önce yağ lekesi şeklinde başlayan hastalık, zamanla kenarları kırmızımtırak, orta kısımları koyu kahverengi hale geliyor. Bu lekeler dökülünce yapraklar delik deşik bir görünüm alıyor.
Meyve ve sürgünlerde de benzer lekeler görülürken, genç dallarda oluşan yaralar kısa sürede zamk çıkararak kanserleşebiliyor. Uzmanlar, bu hastalığın kontrol altına alınmadığı durumlarda yüzde 20 ila 60 oranında verim kaybı yaşanabileceğini belirtiyor.
Bakteriyel Kanser ve Zamklanma Hastalığı Ağaçları Kurutuyor
Kayısı ağaçlarında sıkça rastlanan bir diğer tehdit ise “Bakteriyel Kanser ve Zamklanma” hastalığı. Yapraktaki lekeler başlangıçta soluk yeşil yağ görünümünde olurken, ilerleyen dönemlerde açık kahverengi veya kirli beyaz renge dönüşüyor.
Sürgünlerde oluşan lekeler kabuk kaldırıldığında altındaki odun dokusunun öldüğü görülüyor. Bu durum, özellikle Mayıs–Haziran aylarında uçtan geriye doğru dal ölümlerine neden oluyor. Hastalığın ilerlemesiyle ağaçlar birkaç yıl içinde çalılaşarak verimden düşüyor.
Kültürel Mücadele ile Hastalığın Yayılması Önlenebilir
Tarım uzmanları, hastalıklarla mücadelede ilk adımın kültürel önlemler olduğunu belirtiyor.
Hasattan sonra hastalıklı tomurcuklar ve kanserli dallar sağlıklı kısmın altından kesilerek bahçeden uzaklaştırılmalı. Budama sırasında kullanılan makas ve testereler ise her işlem sonrası %10’luk çamaşır suyu çözeltisine batırılarak dezenfekte edilmeli.
Kimyasal Mücadelede Bordo Bulamacı Etkili Koruma Sağlıyor
Sonbaharda yaprakların %75-80’i döküldüğünde yapılacak kimyasal ilaçlama, hastalıkların önüne geçmede büyük önem taşıyor.
Sürgün ve dal yanıklığı görülen bahçelerde %3’lük Bordo Bulamacı kullanılması öneriliyor. Sadece Yaprak Delen (Çil) hastalığı görülen alanlarda ise bakırlı preparatlar ya da Bordo Bulamacı tercih edilebilir.
%3’lük Bordo Bulamacı Nasıl Hazırlanır?
100 litrelik bir Bordo Bulamacı hazırlamak için 3 kilogram göztaşı (bakır sülfat) ve 1,5 kilogram sönmemiş kireç kullanılıyor. Kireçli su ve göztaşı çözeltisi ayrı kaplarda hazırlanıp, kireçli su üzerine yavaş yavaş dökülerek karıştırılıyor.
Hazırlanan karışım süt mavisi renkte olmalı. Kalitesi, kırmızı turnusol kağıdıyla test edilerek anlaşılabilir. Kâğıt maviye dönerse karışım doğru hazırlanmış demektir.
Bordo Bulamacı: Hastalıklara Karşı En Etkili Kalkan
Bordo Bulamacı, içeriğinde bulunan bakır iyonları sayesinde mantar ve bakteri kaynaklı birçok hastalığa karşı etkili koruma sağlıyor.
Uzmanlar, sonbaharda hasattan sonra ve ilkbaharda gözler uyanmadan önce yapılan Bordo Bulamacı uygulamasının, ertesi yıl görülebilecek hastalıklara karşı en etkili ve ekonomik çözüm olduğunu vurguluyor.
Özellikle önceki yıllarda dal kuruması, kanserli yaralar veya zamk akıntısı görülen bahçelerde üreticilerin 2–3 yılda bir mutlaka %3’lük Bordo Bulamacı uygulaması öneriliyor.
Üreticilere Uyarı
Tarım yetkilileri, ilaçlama sırasında yüksek basınçlı motorlu pülverizatörlerin kullanılmasını ve rüzgarlı havalarda rüzgar yönüne dikkat edilmesini hatırlatarak, “Sonbahar dönemi kayısı bahçeleri için hastalıklara karşı en kritik dönemdir. Üreticilerimizin bilinçli mücadele ile hem ürün verimini hem de ağaç sağlığını korumaları büyük önem taşıyor.” uyarısında bulundu
